Wie slim is (ver) koopt huis nog dit jaar
De Vereniging Eigen Huis adviseert mensen met koopplannen om nog dit jaar te kopen dan wel te verkopen om de overwaarde van de oude woning nog naar eigen inzicht te kunnen besteden. Wie dit jaar nog koopt of verkoopt (een getekend koopcontract is voldoende, de feitelijke overdracht mag later plaatsvinden) valt onder een overgangsregeling en mag nog vrij beschikken over de overwaarde.
Het kan om veel geld gaan. Wie bijvoorbeeld al tien jaar in hetzelfde koophuis woont en nu verhuist, heeft de grote hausse op de woningmarkt meegemaakt en kan zomaar een ton of meer winst hebben. De fiscus heeft meegeholpen bij de vermogensopbouw redeneert het kabinet, dus mag de Belasting ook vragen dat dat geld in het nieuwe huis wordt geïnvesteerd. De hypotheekrenteaftrek is er immers om het eigenwoningbezit te stimuleren en nergens anders voor.
Maar de overwaarde werd vaak niet gebruikt voor de financiering van het nieuwe huis, maar voor leuke luxe dingen en voor de verhuis- en inrichtingskosten. Voor het nieuwe huis werd weer een hoge hypotheek afgesloten om zoveel mogelijk aftrek te hebben. Waarom moet de belastingdienst aan lux uitgaven van woningbezitters meebetalen, is de redenering van het kabinet.
De Vereniging Eigen Huis begrijpt dat het kabinet ‘financieringsuitwassen’ wil bestrijden. “Maar het is wel een erg ongelukkig moment om het nu in te voeren,” zegt woordvoerder H. André de la Porte. Eigen Huis vreest dat door de hogere verhuiskosten de doorstroom op de huizenmarkt verder zal dalen. En die doorstroom (mensen die een duurder huis kopen) is al minimaal.
Eigen Huis heeft tevergeefs bij de Tweede-Kamerfracties gelobbyd om 10 procent van de aankoopwaarde uit de overwaarderegeling te halen. “Want een verhuizing kost gemiddeld 10 procent van de aankoopwaarde,” zegt André de la Porte. Vooral de inrichtingskosten zoals vloerbedekking, een nieuwe keuken, gordijnen, schilderwerk, tuininrichting en nieuwe meubels schroeven de kosten op. De Tweede Kamer zag er niets in. Huurders krijgen ook geen overheidssteun als ze verhuizen.
Woningmarktonderzoek J. Aarts van de Rabobank denkt dat vooral de kopers van duurdere huizen (boven de drie ton) nog terughoudender zullen worden. “Mensen die naar zo’n duur huis doorstromen hebben die overwaarde nodig om het huis te kunnen financieren.” Die categorie kopers gebruikte de overwaarde vaak voor de zogenoemde depotconstructie. Dat houdt in dat er een zo hoog mogelijke hypotheek wordt genomen om op de beurs of via een spaarconstructie geld te verdienen. Het rendement op het eigen geld is al snel veel meer dan de aftrekbare hypotheekrente over dat bedrag.
De Rabobank heeft met het Platform Woningmarkt Nederland gepleit voor uitstel van de maatregel. “De markt gaat nu verder op slot” zegt Aarts. Hij verwacht dat door een onverminderde vraag de duurdere huizen in prijs zullen dalen.